Të hënën, tregjet amerikane u goditën nga një tronditje e papritur, e shkaktuar nga një arritje mahnitëse e një startup-i kinez të inteligjencës artificiale, DeepSeek. Ky zhvillim i papritur ndërkombëtar e uli vlerën e tregut të disa prej kompanive më të mëdha teknologjike në botë.
DeepSeek dhe Modelet AI të Kosto-Efektshme
DeepSeek, një kompani vetëm një vjeçare, zbuloi modelin e saj të ri të AI-s, R1, i cili konkuroi fuqishëm me platformat si ChatGPT i OpenAI. Më e habitshmja ishte fakti se ky model kishte një kosto tepër të ulët krahasuar me konkurentët perëndimorë. Ndërsa OpenAI, Google, dhe Meta raportojnë shpenzime qindra milionë apo miliarda dollarë në fuqinë kompjuterike, DeepSeek arriti të krijojë modelin e saj vetëm me 5.6 milionë dollarë.
Kjo arritje krijoi shqetësime të mëdha për liderët e industrisë amerikane, të cilët po investojnë miliarda dollarë për të ruajtur epërsinë teknologjike. Çuditërisht, DeepSeek arriti rezultatet e saj edhe në kushtet e kufizimeve strikte të furnizimit me çipa nga SHBA.
Përplasja në Bursë
Lajmi për suksesin e DeepSeek shkaktoi një shitje masive në sektorin e teknologjisë:
- Nvidia (NVDA): Ra me 17%, duke humbur 588.8 miliardë dollarë në vlerën e tregut. Kjo ishte humbja më e madhe e regjistruar ndonjëherë për një kompani brenda një dite të vetme.
- Meta (META) dhe Alphabet (GOOGL): Të dyja pësuan humbje të konsiderueshme.
- Kompanitë energjetike: Constellation Energy dhe Vistra ranë me përkatësisht 21% dhe 28%, pasi tregjet reevaluan perspektivat e tyre në një botë ku energjia për AI mund të mos jetë aq e nevojshme.
Reagimet dhe Skepticizmi
Analistët paralajmëruan që ky revolucion mund të jetë i tepruar. Michael Block, strateg tregu, tha: “Koha do të tregojë nëse DeepSeek është vërëtë një konkurrent i rrezikshëm apo një bërthamë inovative që i duhet kohë për të vërtetuar fuqinë e saj.”
Industria gjithashtu mbetet skeptike në lidhje me kostot e deklaruara nga DeepSeek. Modelet si R1 duhet të përballen me testet e industrisë dhe sfidat infrastrukturore, të cilat ende dominohen nga kompanitë perëndimore.
Përfundimi: Garë e Hapur në AI
Përkundër shqetësimeve, SHBA ruan një avantazh të madh falë burimeve të pasura dhe investimeve masive në zhvillimin e AI. Ekspertët mbeten optimistë për epërsinë teknologjike amerikane në planin afatgjatë.
Por një gjë është e qartë: DeepSeek sapo ka ndezur një garë globale për të ardhmen e inteligjencës artificiale, dhe tregjet globale do të ndjekin me vëmendje se si zhvillohet kjo histori.
